Scandinavische somberheid werkt bij mij altijd. Daar raak ik gegarandeerd van in een dip. Bij Nachtlied van Jon Fosse is het de bedoeling dat ik als toeschouwer de eenzaamheid, de leegte van het huwelijk, het verlangen naar een ander leven en de angst om aan dat verlangen toe te geven, zelf invul. De acteurs doen het niet voor me. Die laten alleen de oppervlakte zien, alleen de ogenschijnlijk triviale dialogen. De onderlaag laten ze voelen. En die is inktzwart. Jan Bijvoet en Sophie Declair spelen een echtpaar met een nieuwe baby en een verse huwelijkscrisis. Ze beginnen met heel lang zwijgen. Dan zegt de vrouw toonloos: ‘Zo gaat dat toch niet’, waarna ze weer zwijgen. Deze introverte manier van spelen sluit naadloos aan bij het minimalisme van de tekst. De vader die op bezoek is, op een toon van zo is het nu eenmaal: ‘Ge trekt uw plan.’ De zoon, seconden later, nee schuddend: ‘Absoluut.’ Een dialoog die nog drie keer wordt herhaald. Dan zet de vader zijn rechtervoet iets meer naar buiten. De zoon zet zijn rechtervoet ook iets meer naar buiten. Hun schoenen zijn glimmend gepoetst. Miljaars, wat een miserie! Een fjord! Een fjord! Een koninkrijk voor een fjord! Springen wil ik! Nu!

Met als uitgangspunt de teksten van de wat maffe achttiende-eeuwse filosoof Julian Offray de la Mettrie leven Kuno Bakker en Jorn Heijdenrijk zich lekker uit. De verkleedkist wordt ruimschoots geplunderd, het kermisachtige toneel op het toneel wordt optimaal benut, papiertjes hangen steeds net op de verkeerde plaats. Kluchtig dus. Maar ondertussen krijg ik ook nog flink wat fraaie teksten van onder andere Vaclav Havel en Alexandre Dumas mee. Een heerlijke voorstelling. Van het begin tot het eind met een glimlach zitten kijken. Zo wil ik er wel meer.

Na de Kaukasische Krijtkring van het NNT, alweer een Brecht. En ook het Ro Theater heeft ervoor gekozen om alles lekker overdreven te doen. ‘Wij spelen toneel’ theater, zoals het ook bij Brecht kan of hoort. Maar ik zie liever dat de acteur achter alle overduidelijke theatrale middelen zelf bewust is dat hij of zij aan het werk is. En dat zag ik alleen bij Baal’s moeder. En heel soms bij een te vroege (geregisseerde) opkomst. Maar voor de rest was het voor mij toch gewoon Baal die druppels in zijn ogen deed en niet de zeer goed spelende Fania Sorel.
Toch heb ik de twee en een half uur makkelijk volgehouden, omdat er veel te zien was. Als mijn aandacht verzwakte voor een monoloog van Baal dan kon ik altijd nog kijken naar Beppe Costa die al vanaf het begin onverstoord op allerlei instrumenten de voorstelling een ritme geeft.

EHM, ja en ook dus. Wat vond ik van Dood Paard’s Anne Frank voorstelling? Ik ga maar wat associëren: de revue to end all revues, stop met dat schaapachtige stomme gelach (shit nu lach ik zelf ook), fout, goed, deconstructie, maus, donnie darko (maar dat komt door die konijnenpakken), gouwe kooi, sartre / camus willekeurige existentialistische rakkers die boeken schrijven over uitzichtloos veroordeeld zijn tot elkaar, dood, leven, overleven. Begrijpen doe ik het niet helemaal. Ik vond het afwisselend gênant, grappig, vervelend, treffend, flauw en ook belangrijk. Een lekker verwarrende avond, zonder eenduidigheid. Verdomd interessant. Wat zouden ze hier in Duitsland van vinden…?

Goed gespeeld, dwingend vormgegeven, Duits-conceptueel aandoende interpretatie van Ibsen. Maar, vrees ik, net iets té ver doordacht waardoor het allemaal te netjes binnen de lijntjes blijft. De spelers kunnen en durven meer dan ze nu te doen krijgen (dat zag ik het meest bij de heel knap bijna abstract spelende Joep van der Geest) en de aanvankelijke setting van een personeelsmotivatiecursus roept toch om een hardhandige wending ergens aan het eind.

Een eindeloze optocht van sterke verhalen, bon mots, aforismes, flauwe moppen, filosofische bespiegelingen op de vierkante centimeter, instant citaten en mystificaties, samengesteld uit interviews met Hugo Claus, gespeeld door Josse de Pauw. Nu ben ik van vrijwel alle bovengenoemde genres groot liefhebber, maar deze overdaad zonder dwingende samenhang deed mij naar adem happen. Geweitje voor de enkele parelende gedachtes die er ook in zaten, en clementie met de makers, die niet vantevoren hadden bedacht dat de meester zelf er niet meer bij zou zijn.
Weinig volk overigens in de Bourla, heeft de Claus-moeheid al zo hard toegeslagen?

Is het geheugen of ballast, die hele inventaris die bij iedere voorstelling op en afgesleept moet worden? Discordia gaat een nieuwe periode van activiteit (door Amsterdam gesubsidieerd nogalliefst) in en daarom moeten er -vermoed ik- eerst een paar kleinere voorstellingen worden gemaakt, waarin het geheugen moet worden getraind en de ballast moet worden afgeworpen. Net zoals Katalogos en Steil is dit dus meer een methodiek dan echt een experiment, dat er uiteindelijk hopelijk toch wel weer gaat komen… Dit was af en toe mooi, maar vaak ook weinig.

Eindelijk weer een mooie TGA-voorstelling. Zonder al te veel poespas en extreme decors, maar juist gefocust op het spel. En dat van Hans Kesting en Hadewych Minis was formidabel. Roeland Fernhout was ook geweldig trouwens. Gewoon mooie rollen. Een aantal belangrijke elementen in het verhaal kregen wel net iets te weinig aandacht - zoals de Engel die verdwijnt en Prior beter wordt - waardoor het bijna te snel aan je voorbijgaat.
Het verhaal blijft actueel, juist door de kritiek op het kapitalisme en het racisme. Typisch dat juist TGA nog zo weinig diversiteit binnen de eigen gelederen heeft. Daarom toch één tomaat.

Met Het Wilde Westen heeft Maarten van Roozendaal de beste voorstelling gemaakt die ik tot nog toe van hem gezien (en gehoord!) heb. Die rauwe stem waarmee hij zowel indrukwekkend hard als intens teder kan zingen. Dat virtuoze pianospel, perfect ondersteund door Egon Kracht (cello) en Marcel Groot (gitaar). De sterke teksten vooral in de muzikale nummers, maar ook in de verbindende teksten.
Chapeau!

Een lange omweg vol geluiden en vreemde wezens leidt je naar een klein theater waar je opgewacht wordt door uitbundig uitgedoste dames. Als iedereen binnen is begint een vervreemdende show vol met indrukwekkende apparaten, ruziënde presentatoren en videobeelden. Uiteindelijk kijk je naar een klein liefdesverhaaltje. Ontroerend vol met fantastische beelden.